Türkiye’de Dernek Kurma ve Derneklere Üyelik

Hacı Kara
Nov 2021

TÜRKİYE’DE DERNEK KURMA VE DERNEKLERE ÜYELİK

Derneklerin kuruluşu ve derneklere üyelik “04.11.2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu”, “2005 tarihli Dernekler Yönetmeliği” ve “22.11.2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu”na tabidir.

I. ÜYELİK
Dernek, kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarını ifade eder. Bir dernek kurmak için en az yedi gerçek veya tüzel kişi bulunması gerekir.
Bu kişilerden Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olan yabancı gerçek kişiler, dernek kurabilirler veya kurulmuş derneklere üye olabilirler. Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye'de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin örneklerinin kuruluş evrakına eklenmesi gerekir. Ancak onursal üyelik için bu koşul aranmaz. Tüzel kişilerde bu şart aranmaz.

II. YABANCI DERNEKLERE ÜYELİK VE YABANCI DERNEKLERİN TÜRKİYE’DE FAALİYETTE BULUNMASI
Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere uluslararası faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, yurt dışında temsilcilik veya şube açabilir, yurt dışında dernek veya üst kuruluş kurabilir veya yurt dışında kurulmuş dernek veya kuruluşlara katılabilirler. Yabancı dernekler, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığının izniyle Türkiye'de faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya üst kuruluşlara katılabilirler.

III. DERNEĞİN KURULUŞ EVRAKI VE ADI
Her derneğin bir tüzüğü bulunur. Dernek tüzüğünde derneğin adı, amacı, gelir kaynakları, üyelik koşulları, organları ve örgütü ile geçici yönetim kurulunun gösterilmesi zorunludur. Dernek tüzüğü, kanunun emredici hükümlerine aykırı olamaz. Dernek tüzüğünde düzenlenmemiş konularda Türk Medeni Kanunu ve dernekler mevzuatı hükümleri uygulanır.
Kurucular derneğe, kanunun emredici hükümlerine ve kamu tüzüğüne aykırı olmayan bir adı koyabilirler. Ancak konulan ad önceden kurulmuş dernek adlarından farklı olmalıdır.